Ετικέτα: Ψυχολογία

Ο αόρατος εχθρός

Ζάλη, ταχυκαρδία, αγωνία, εφίδρωση, δύσπνοια, φόβος, είναι μόνο λίγα από τα συμπτώματα που νιώθει κάποιος, όταν παθαίνει κρίση πανικού. Ίσως η περιγραφή των συμπτωμάτων, να μην αγγίζει ούτε στο ελάχιστο το αίσθημα πανικού που βιώνουν τα άτομα αυτά. Όποιος δεν το έχει ζήσει, κακά τα ψέματα, αλλά δεν μπορεί να καταλάβει.

Η πρώτη φορά που εμφανίστηκε, σίγουρα σε έκανε να σκεφτείς ότι “τρελαίνεσαι”. Δεν είσαι ο μόνος, δεν είσαι η μόνη. Ένας σωρός καταπιεσμένων συναισθημάτων, έπρεπε με κάποιον οδυνηρό τρόπο να βρουν διέξοδο. Τα πάντα μέσα σου φωνάζουν ότι κάτι δεν “πάει καλά”.  Το δύσκολο δεν είναι να τις αντιμετωπίσεις, αλλά να βρεις την πραγματική αιτία πίσω από όλο αυτό.

Το πρώτο βήμα είναι να αναγνωρίσεις αυτό που σου συμβαίνει. Αν δεν συντρέχουν άλλοι παθολογικοί παράγοντες, τότε σίγουρα είχες μία κρίση πανικού. Οι περισσότεροι, απευθύνονται πρώτα σε κάποιον γιατρό, για να βεβαιωθούν ότι δεν έχουν οργανικό πρόβλημα ή κάνουν εξετάσεις παντός τύπου. Δυστυχώς, για εκείνους ο πανικός που νιώθουν, οφείλεται σε ψυχολογικά αίτια ή σε ψυχικά τραύματα.

Το δεύτερο βήμα είναι να μιλήσεις. Μίλησε σε εκείνα τα άτομα που είναι κοντά σου, σε καταλαβαίνουν και σε όσους εμπιστεύεσαι. Με αυτό τον τρόπο, αν κάποιος από αυτούς, είναι μαζί σου, ενώ βιώνεις κάτι τέτοιο, δεν θα τρομάξει και θα σε ηρεμήσει.

Το τρίτο βήμα είναι να μιλήσεις, αλλά αυτή τη φορά σε κάποιον ειδικό. Ένας ψυχολόγος, ψυχοθεραπευτής, ή ακόμη και ένας ψυχίατρος, είναι ο άνθρωπός σου. Πολλές φορές, η χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής, δεν κρίνεται απαραίτητη και ο “παθών” λύνει το πρόβλημά του με ψυχοθεραπευτικές συνεδρίες. Το πιο δύσκολο κομμάτι, όπως προανέφερα, είναι να αναζητήσεις μαζί με τον ειδήμονα, τις αιτίες που οδήγησαν σε αυτό το “ξέσπασμα”. Γεγονότα του παρελθόντος, της παιδικής ηλικίας, ένα πένθος, μία απόρριψη, μία απώλεια, η μοναξιά, μπορεί να κρύβονται από πίσω. Όσα συναισθήματα δεν εξωτερίκευσες τη στιγμή που έπρεπε, ήρθε η ώρα, με το “έτσι θέλω” να βγουν στην επιφάνεια.

Κράτα αυτό που θα σου πω και να το θυμάσαι: μην αισθάνεσαι ντροπή ή ενοχή. Είναι κάτι που μπορεί να συμβεί στον καθένα από εμάς, οποτεδήποτε. Μην αρνηθείς τη βοήθεια που θα σου προσφέρουν. Αγάπησε τον εαυτό σου, αγάπησε τις “κρίσεις” σου, είναι αυτές που σε βοήθησαν να επιπλέεις, ενώ πριν λίγο βούλιαζες.

Βάγια Μούτλια

Η ζωή βρίσκεται σε μία διαρκή κίνηση, σε μία ροή. Γεγονότα διαδέχονται το ένα το άλλο, καταστάσεις εναλλάσσονται συνεχώς. Παρά τις συνεχείς υπενθυμίσεις για το πόσο σημαντικό είναι να ζει κανείς στο παρόν, οι περισσότεροι άνθρωποι εκδηλώνουμε μία προτίμηση στο να σκεφτόμαστε περασμένα γεγονότα ή να αγχωνόμαστε για αυτά που πρόκειται να έρθουν.

Για να γίνει αυτό περισσότερο αντιληπτό, αρκεί να παρατηρήσεις τον τρόπο που σκέφτονται και δρουν κάποια άτομα που γνωρίζεις. Μπορεί να είναι ο συνάδελφος που σκέφτεται μετά από μήνες ή και χρόνια την πρώην σύντροφό του, αφηγείται ξανά και ξανά τις ίδιες ιστορίες, αναλύει ξανά και ξανά τα δεδομένα, το αποτέλεσμα όμως δεν παύει να είναι το ίδιο. Μπορεί να είναι η μητέρα που την ώρα που σκουπίζει, χιλιάδες σκέψεις κατακλύζουν το μυαλό της. Τι έχει κάνει λάθος στην ανατροφή των παιδιών, τι θα μαγειρέψει μετά, γιατί ο άντρας της της μίλησε άσχημα, αν το μεταπτυχιακό που διάλεξε ο γιος της ήταν η σωστή επιλογή και τόσα ακόμα.

Διαπιστώνουμε εύκολα πως τόσο η ανάλυση των περασμένων όσο και η υπερβολική ανησυχία για το μέλλον μάς κρατούν μακριά από το τώρα. Από το να χαρούμε μία όμορφη βόλτα, να ασχοληθούμε με την εργασία που κάνουμε, να δώσουμε σημασία σε αυτόν με τον οποίο συνομιλούμε, ακόμα και από το να βιώσουμε μία λύπη, ένα θλιβερό γεγονός που μας συνέβη. Ευχάριστα ή δυσάρεστα, όλα ανήκουν στο τώρα. Όλα χρειάζεται να τα βιώσεις προκειμένου να προχωρήσεις.

Μίλα τώρα, εκφράσου τώρα, συζήτησε, πες τι είναι αυτό που σε ενοχλεί, ψάξε για εργασία, πήγαινε το ταξίδι που κανονίζεις εδώ και καιρό, χώρισε, πλήγωσε. Όλα είναι εκφάνσεις της ζωής και δε χρειάζεται να τα αναβάλλεις. Η αναβλητικότητα μπορεί να φέρει ολέθρια αποτελέσματα τόσο στον ίδιο τον εαυτό σου όσο και στο άτομο που συναναστρέφεσαι.

Όσο χρήσιμος είναι ο προγραμματισμός στη ζωή μας, όσο ωφέλιμο είναι να θυμόμαστε το παρελθόν για να μαθαίνουμε από αυτό, άλλο τόσο καταστροφικό είναι αυτά να καθορίζουν και να μας στερούν το παρόν. Mind full ή mindful. Δύο λέξεις ομόηχες που διαφέρουν πολύ στη σημασία και περιγράφουν ακριβώς αυτό στο οποίο αναφερόμαστε. Ένα μυαλό γεμάτο σκέψεις ή ένας ενσυνείδητος νους που συνειδητά βιώνει το καθετί. Εσύ τι θα επιλέξεις;

Βίκυ Λάττα

Η σημασία του αγγίγματος δεν αποτυπώνεται εύκολα με λόγια.

Είναι αυτό που νιώθεις, όταν κάποιος σε ακουμπάει με τρυφερότητα. Η αίσθηση της ανακούφισης και της ασφάλειας, όταν το αγαπημένο πρόσωπο σε αγγίζει για λίγα δευτερόλεπτα ή για περισσότερη ώρα.

Το άγγιγμα, θα τολμούσα να πω, έχει μαγικές ιδιότητες. Κατευνάζει, θεραπεύει και σε κάνει ευτυχισμένο.

Από τη βρεφική ηλικία, το άγγιγμα της μητέρας προς το μωρό διαδραματίζει καταλυτικό ρόλο. Με το μητρικό χάδι, το βρέφος αισθάνεται στοργή και φροντίδα και η αγκαλιά τού προσφέρει ζεστασιά και προστασία.

Το ίδιο ισχύει, φυσικά, και για τα μεγαλύτερα παιδιά. Η αγκαλιά, από τους γονείς πρωτίστως καθώς και από άλλα οικεία πρόσωπα όπως οι φίλοι, ενισχύει το αίσθημα αποδοχής και τονώνει την αυτοπεποίθησή τους. Σύμφωνα με επιστημονικές έρευνες, ένα παιδί θα αναπτυχθεί πληρέστερα τόσο σωματικά όσο και πνευματικά αλλά και ψυχικά, εάν έχει λάβει αληθινή αγάπη και στοργή στη ζωή του.

Αλλά και ως ενήλικες… Ποιος θα αρνηθεί πως η αγκαλιά δεν είναι η καλύτερη λύση σε όλα τα προβλήματα; Όταν νιώθεις αγχωμένος ή εξαντλημένος από μία δύσκολη ημέρα, η αγκαλιά, που μπορεί να σου προσφέρει κάποιος, σίγουρα θα λειτουργήσει αναζωογονητικά και θα σου δώσει κίνητρο να συνεχίσεις.

Σε μία εποχή που χαρακτηρίζεται για τη σκληρότητα, την αγριότητα και οτιδήποτε βάναυσο, να τολμάμε να αγγίζουμε ο ένας τον άλλο. Το αποτύπωμα, που αφήνουμε στην ψυχή του, σίγουρα θα τον συντροφεύει για πολύ καιρό.

Βίκυ Λάττα

Ψυχή, ζωή, πνεύμα, καρδιά.

Ήταν η μετάφραση της λέξης “θυμός” στην αρχαία ελληνική. Με το πέρασμα των χρόνων, η λέξη πλέον είναι συνώνυμη της “οργής”. Πρόκειται για ένα υγιές συναίσθημα με πολλά διαφορετικά πρόσωπα. Ίσως, είναι το πιο παρεξηγημένο από όλα. Θες να πεις τόσα και τελικά να μη λες ούτε λέξη.

Ως επί το πλείστον, είναι δευτερεύον συναίσθημα. Συνήθως, συνοδεύεται από λύπη, φόβο ή ακόμα και άγχος. Μπορεί να “κατοικεί” μέσα μας για χρόνια και ύπουλα να ψάχνει διεξόδους για να απελευθερωθεί. Ο χρόνιος θυμός προκαλεί προβλήματα υγείας, είτε σωματικά, είτε ψυχολογικά. Από καρδιακή προσβολή μέχρι και κρίσεις πανικού.

Υπάρχουν δύο είδη θυμού, εκείνος που εξωτερικεύεται (λεκτικά ή σωματικά) και εκείνος που μεταφέρεται σε ένα εσωτερικό επίπεδο, ο θυμός που “πνίγουμε”. Ακραίες συνθήκες, για παράδειγμα, η περίοδος του εγκλεισμού που διανύουμε, εντείνουν τον θυμό που προϋπάρχει μέσα μας. Πολλοί από εμάς, δυσκολεύονται να εκδηλώσουν τα συναισθήματά τους, και προσπαθούν να τα απωθήσουν με λανθασμένους τρόπους. Αυτό έχει ως συνέπεια, την εμφάνιση βίαιων ξεσπασμάτων, αγενούς και αντικοινωνικής συμπεριφοράς, ή ακόμη χειρότερα και την εμφάνιση κατάθλιψης. Σε αυτό το σημείο, καλό θα ήταν να διαχωρίσουμε τις διαταραχές συμπεριφοράς από την εκτόνωση του θυμού.

Ουκ ολίγες φορές, η αντιδραστική συμπεριφορά μικρών παιδιών εκλαμβάνεται ως εκδήλωση θυμού. Λάθος. Αποτελεί απλώς μία αφορμή για να “φωνάξει” το παιδί και να επικοινωνήσει ότι, κάτι δεν “πάει καλά” στις σχέσεις του με τους σημαντικούς άλλους (εαυτός, οικογένεια, σχολείο).

Δεν είναι ντροπή να μοιράζεσαι τις σκέψεις σου, να δείχνεις τι νιώθεις ή να λες αυτό που αισθάνεσαι. Τα αρνητικά συναισθήματα “φωλιάζουν” μέσα μας και μας βαραίνουν, μας εξουθενώνουν. Καταστρέφουν τη σχέση με τον εαυτό μας και με τους άλλους. Αλλάζουν εμάς και όχι τους άλλους και μάλιστα επί τα χείρω. Υπό άλλη σκοπιά, ο θυμός είναι ευεργετικό συναίσθημα, αρκεί να το αξιοποιήσουμε σωστά. Αποτελεί την κινητήριο δύναμη για να δουλέψουμε λιγάκι με τον εαυτό μας. Μας δραστηριοποιεί και κατά κάποιο τρόπο μας αναγκάζει να αλλάξουμε τον τρόπο έκφρασης και επικοινωνίας των δυσάρεστων αισθημάτων μας.

Η προσπάθεια και η εξάσκηση στην υγιή επαφή με τον εαυτό μας θα βελτιώσουν κατά πολύ στοιχεία του χαρακτήρα μας, αλλά και τη διάθεσή μας. Τα ανείπωτα και σαφέστατα φυλακισμένα συναισθήματα θα βρουν επιτέλους έναν δρόμο διαφυγής. Όσο και αν πιστεύουμε ότι μπορούμε να διαχειριστούμε και τα πιο σκοτεινά σημεία, τα μύχια της ψυχής μας, πολλές φορές είναι ανέφικτο. Αφεθείτε και απευθυνθείτε σε έναν ειδικό. Κάντε ένα δώρο στον εαυτό σας και ελάτε πιο κοντά του. Το έχει ανάγκη, περισσότερο από όσο νομίζετε.

Βάγια Μούτλια