Σε δόσεις θα υλοποιηθούν οι αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας των λαϊκών αγορών και του υπαίθριου εμπορίου. Και αυτό γιατί ενώ με το νομοσχέδιο του υπουργείου Ανάπτυξης για την “Αναμόρφωση και εκσυγχρονισμό του θεσμικού πλαισίου οργάνωσης και λειτουργίας των λαϊκών αγορών και του υπαίθριου εμπορίου” καθορίζεται ο τρόπος λειτουργίας της συγκεκριμένης οικονομικής δραστηριότητας, την ίδια στιγμή απαιτούνται σειρά υπουργικών αποφάσεων που θα εξειδικεύουν σειρά θεμάτων.
Σύμφωνα με όσα προβλέπονται στο σχέδιο νόμου που θα βρίσκεται σε δημόσια διαβούλευση έως και την Πέμπτη, 29 Απριλίου απαιτούνται σειρά αποφάσεων του υπουργού Ανάπτυξης που θα καθορίζουν:
-Τα είδη πώλησης για τον παραγωγό και επαγγελματία πωλητή, καθώς και κάθε ζήτημα σχετικά με αλλαγή και προσθήκη πωλούμενων προϊόντων, καθώς και τη συνδυαστική πώληση. Επίσης καθορίζονται η μορφή και τα αναγραφόμενα στοιχεία στην πινακίδα που οφείλουν να τηρούν στα σημεία πώλησης (πάγκους) οι παραγωγοί και επαγγελματίες πωλητές λαϊκών αγορών.
-Τους όρους δραστηριοποίησης πωλητών στο υπαίθριο εμπόριο, καθώς και οι τομείς διατιθέμενων προϊόντων ανά είδος στις λαϊκές αγορές.
-Τους γενικούς όρους και τα είδη διάθεσης προϊόντων και υπηρεσιών στις βραχυχρόνιες αγορές.
-Τους όρους και τις προϋποθέσεις έκδοσης της βεβαίωσης δραστηριοποίησης ετήσιας διάρκειας στο υπαίθριο εμπόριο, σχετικά με τη συμμετοχή πωλητών σε βραχυχρόνιες αγορές.
-Τα στοιχεία της άδειας χορήγησης θέσης – δραστηριοποίησης παραγωγού και επαγγελματία πωλητή υπαίθριου εμπορίου,
-Τα στοιχεία της άδειας χορήγησης θέσης δραστηριοποίησης χειροτέχνη-καλλιτέχνη και
-Τα στοιχεία της βεβαίωσης δραστηριοποίησης ετήσιας διάρκειας υπαίθριου εμπορίου για συμμετοχή σε βραχυχρόνιες αγορές.
-Επίσης με απόφαση του υπουργού Ανάπτυξης θα εξειδικευτούν οι όροι και οι προϋποθέσεις αδειοδότησης των καντινών σε ιδιωτικό χώρο.
Οι τεχνικές προδιαγραφές της άδειας χορήγησης θέσης-δραστηριοποίησης πωλητή (παραγωγού και επαγγελματία πωλητή, χειροτέχνη καλλιτέχνη), καθώς και της βεβαίωσης δραστηριοποίησης ετήσιας διάρκειας στο υπαίθριο εμπόριο.
Η λειτουργία και οι όροι χρήσης, κάθε θέμα που σχετίζεται με το Πληροφοριακό Σύστημα, καθώς και κάθε θέμα που σχετίζεται με τη λειτουργία της ηλεκτρονικής πλατφόρμας λαϊκής αγοράς.
Ενώ με κοινή απόφαση των υπουργών Ανάπτυξης και Ναυτιλίας μπορεί να θεσπίζονται όροι και προϋποθέσεις δραστηριοποίησης των κατόχων αδειών υπαίθριου εμπορίου σε χώρους αρμοδιότητας των Οργανισμών Λιμένων, Λιμενικών Ταμείων, σε μαρίνες του Ε.Ο.Τ, σε πλοία και σε μόνιμα αγκυροβολημένα πλοία ή πλωτά μέσα, καθώς και κάθε άλλο σχετικό θέμα.
Επίσης με κοινή απόφαση του υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων και των κατά περίπτωση συναρμόδιων υπουργών εξειδικεύονται οι υποχρεώσεις των ελεγκτικών οργάνων και δίνονται κατευθυντήριες γραμμές για την άσκηση των ελέγχων.
Με το σχέδιο νόμου, το οποίο έχει δεχθεί τις προηγούμενες εβδομάδες τα πυρά των παραγωγών αλλά και των εμπόρων, το υπουργείο Ανάπτυξης επιδιώκει να εκσυγχρονίσει τη διαδικασία αδειοδότησης, τη δραστηριοποίηση και προώθηση των προϊόντων στις υπαίθριες αγορές, την επαγγελματικοποίηση του κλάδου και την ανάπτυξη υπαίθριων δραστηριοτήτων που προάγουν την εξωστρέφεια των ελληνικών προϊόντων.
Σύμφωνα με το νομοσχέδιο η διαδικασία αδειοδότησης θα πραγματοποιείται αποκλειστικά μέσα από το πληροφοριακό σύστημα (ΟΠΣΠΑ) ενώ μεταξύ άλλων εισάγονται οι θεσμοί των πρότυπων αγορών και του street food και χρησιμοποιείται η ψηφιακή πλατφόρμα e-καταναλωτής για την ανάρτηση των τιμών καθημερινά έως τις 8:00 π.μ. Στοιχεία που καταχωρούνται στην πλατφόρμα είναι ο αριθμός θέσης πωλητή και τιμή εκκίνησης και διαθέσιμη ποσότητα ανά προϊόν. Η καταχώρηση αφορά νωπά οπωροκηπευτικά προϊόντα και νωπά είδη αλιείας και υδατοκαλλιέργειας. Η παράλειψη της καταχώρησης επιφέρει πρόστιμο ύψους 500 ευρώ.
Τι προβλέπει το νομοσχέδιο
Η λειτουργία υπαίθριων αγορών επιτρέπεται σε καθορισμένους από τον αρμόδιο φορέα λειτουργίας ελεύθερους και ανεξάρτητους χώρους, δημόσιους ή δημοτικούς (ιδιόκτητους ή μισθωμένους), ή ιδιωτικούς (για λαϊκές και βραχυχρόνιες αγορές), όπως πλατείες, πάρκα και γενικότερα ανοικτούς χώρους, καθώς και εκκλησιαστικούς χώρους, οι οποίοι επιτρέπουν την εύκολη πρόσβαση στο καταναλωτικό κοινό, την ομαλή κυκλοφορία και την ασφάλεια με ευθύνη του φορέα λειτουργίας. Στην περίπτωση που τέτοιοι χώροι δεν είναι εφικτό να βρεθούν, μπορεί να επιλεγούν κατάλληλοι δρόμοι.
Εντός έξι μηνών από την έναρξη ισχύος του νόμου όλοι οι φορείς λειτουργίας των λαϊκών αγορών συντάσσουν Κανονισμό Λειτουργίας καθώς και τοπογραφικό διάγραμμα, για κάθε λαϊκή αγορά που λειτουργεί στα διοικητικά τους όρια, στο οποίο απεικονίζονται τα όρια που αυτή καταλαμβάνει, οι θέσεις που καλύπτουν οι παραγωγοί και επαγγελματίες με αρίθμηση και συνακόλουθα το αντικείμενο εκμετάλλευσης κάθε πάγκου και οι κενές θέσεις.
Ίδρυση, μετακίνηση, επέκταση και κατάργηση λαϊκών αγορών
Η ίδρυση ή κατάργηση των λαϊκών αγορών αποφασίζεται από το οικείο δημοτικό συμβούλιο. Ειδικά για τις λαϊκές αγορές των δήμων της Περιφέρειας Αττικής και της Μητροπολιτικής Ενότητας Θεσσαλονίκης, η απόφαση για την ίδρυση ή κατάργηση λαμβάνεται από το οικείο Περιφερειακό Συμβούλιο, ύστερα από πρόταση του οικείου δημοτικού συμβουλίου και γνωμοδότηση της αρμόδιας αστυνομικής αρχής για τις κυκλοφοριακές επιπτώσεις.
Για την επέκταση λαϊκών αγορών που λειτουργούν στην Περιφέρεια Αττικής και τη Μητροπολιτική Ενότητα Θεσσαλονίκης ζητείται και η γνώμη του οικείου δήμου. Για τις λαϊκές αγορές των δήμων της Περιφέρειας Αττικής και της Μητροπολιτικής Ενότητας Θεσσαλονίκης, την πρωτοβουλία ίδρυσης νέας λαϊκής αγοράς έχει είτε το Δημοτικό είτε το Περιφερειακό Συμβούλιο.
Σε περίπτωση ίδρυσης νέας λαϊκής αγοράς, η αναλογία των θέσεων παραγωγών προς επαγγελματίες πωλητές είναι 1 προς 1.
Πρότυπες λαϊκές Αγορές: Οι φορείς λειτουργίας δύνανται να ιδρύουν, πρότυπες λαϊκές αγορές, με ελάχιστο περιεχόμενο την ομοιομορφία των πάγκων, τις σταθερές υποδομές αποχέτευσης και ηλεκτροδότησης, κάδους ανακύκλωσης, χώρους αναψυχής και δικαίωμα δραστηριοποίησης σε αυτές ελεύθερων επαγγελματιών με διαφορετικό αντικείμενο από τα προβλεπόμενα στο παρόν.
Τέλη δραστηριοποίησης πωλητών: Για τη δραστηριοποίηση σε θέση (λαϊκές αγορές, αγορές χειροτεχνών-καλλιτεχνών, βραχυχρόνιες αγορές, στάσιμο εμπόριο) και πλανοδίως (πλανόδιο εμπόριο) ισχύουν τα ακόλουθα:
α. Οι υφιστάμενοι κάτοχοι άδειας πωλητές (παραγωγοί και επαγγελματίες πωλητές) λαϊκών αγορών, στάσιμου και πλανόδιου εμπορίου καταβάλλουν ημερήσιο τέλος θέσης για τη δραστηριοποίηση σε λαϊκές αγορές και την κάλυψη των πάσης φύσεως λειτουργικών αναγκών της λαϊκής αγοράς. Με απόφαση του Φορέα Λειτουργίας της λαϊκής αγοράς, καθορίζονται το ύψος του ημερήσιου τέλους, ο τρόπος καταβολής του και κάθε άλλο ζήτημα, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος.
Οι υπόχρεοι καταβολής του ημερήσιου τέλους στους φορείς λειτουργίας των λαϊκών αγορών απαλλάσσονται από το τέλος υπέρ δήμων για την καθαριότητα και αποκομιδή των απορριμμάτων των χώρων που χρησιμοποιούνται από τις λαϊκές αγορές και από το τέλος για τη χρήση των χώρων λειτουργίας των λαϊκών αγορών ή όποια άλλη οικονομική επιβάρυνση για παρεχόμενες από τους δήμους και τις Περιφέρειες υπηρεσίες, σχετικές με τη λειτουργία των λαϊκών αγορών.
β. Ο επιμερισμός των εσόδων που προκύπτουν από την καταβολή του ημερήσιου τέλους γίνεται ως εξής:
βα. Για έσοδα που εισπράττονται από τις Περιφέρειες Αττικής και Κεντρικής Μακεδονίας από λαϊκές αγορές αρμοδιότητάς τους, 50% περιέρχεται στις οικείες Περιφέρειες και 50% στους δήμους, στα γεωγραφικά όρια των οποίων λειτουργούν λαϊκές αγορές, με εγγραφή στους προϋπολογισμούς τους για την αντιμετώπιση των λειτουργικών αναγκών που προκύπτουν από τη λειτουργία των λαϊκών αγορών, την προμήθεια και χρήση κινητών τηλεφώνων για την κάλυψη των αναγκών επικοινωνίας των υπηρεσιών ελέγχου και τη διασφάλιση της δημόσιας υγείας.
Για έσοδα που εισπράττονται από τους λοιπούς φορείς λειτουργίας των λαϊκών αγορών, δηλαδή τους δήμους της λοιπής επικράτειας, ποσοστό 75% περιέρχεται σε αυτούς και ποσοστό 25% στην οικεία Περιφέρεια και αποδίδεται το αργότερο κάθε εξάμηνο, με απόφαση του οικείου δήμου. Το ποσό αυτό εγγράφεται ως έσοδο στους προϋπολογισμούς των αντίστοιχων Περιφερειών.
γ. Ειδικά για τη δραστηριοποίηση στο στάσιμο εμπόριο (παραγωγός, μη παραγωγός πωλητής) καταβάλλεται τέλος κατάληψης κοινόχρηστου χώρου. Με απόφαση του οικείου δήμου καθορίζονται το ύψος του τέλους, ο τρόπος πληρωμής κ.ά.
δ. Με απόφαση της οικείας περιφέρειας καθορίζονται το ύψος του τέλους, ο τρόπος πληρωμής και κάθε άλλο σχετικό ζήτημα, σχετικά με το τέλος δραστηριοποίησης στο πλανόδιο εμπόριο.
2. Για τους κατόχους άδειας χειροτέχνη-καλλιτέχνη, καθώς και τους πωλητές βραχυχρόνιων αγορών καταβάλλονται τέλη σύμφωνα με τα οριζόμενα στον Κανονισμό λειτουργίας αγοράς από τον αρμόδιο φορέα λειτουργίας.
3. Από το εισπραττόμενο τέλος από τους φορείς λειτουργίας των λαϊκών αγορών της περιφέρειας Αττικής και της Μητροπολιτικής Ενότητας Θεσσαλονίκης, ποσοστό 2,5% αποδίδεται στη Γενική Γραμματεία Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή του Υπουργείου Ανάπτυξης για την υποστήριξη λειτουργίας και τη συντήρηση του Πληροφοριακού Συστήματος για το υπαίθριο εμπόριο. Από τα ανωτέρω εισπραττόμενα ποσά από τους φορείς λειτουργίας των αγορών χειροτεχνών-καλλιτεχνών και των βραχυχρόνιων αγορών το ποσό απόδοσης ανέρχεται στο 2%.
4. Προς διευκόλυνση των δευτεροβάθμιων συνδικαλιστικών οργάνων (ομοσπονδίες) των πωλητών λαϊκών αγορών, πέραν του ημερήσιου τέλους, συνεισπράττεται και συνδρομή υπέρ των οργάνων αυτών. Το ποσό της συνδρομής, που εισπράττεται με τη διαδικασία της παρούσας, δεν μπορεί να υπερβαίνει το 5% του ημερήσιου ανταποδοτικού τέλους. Οι πωλητές που δεν είναι μέλη πρωτοβάθμιων σωματείων-μελών των ομοσπονδιών, με αίτησή τους στον φορέα λειτουργίας, απαλλάσσονται από την καταβολή της συνδρομής αυτής.
5. Σε περίπτωση προπληρωμής του τέλους της θέσης δραστηριοποίησης για ολόκληρο το έτος, ο φορέας θα παρέχει έκπτωση 5% επί της συνολικής αξίας.
Υπαίθριες ψυχαγωγικές δραστηριότητες: Για την άσκηση ψυχαγωγικών δραστηριοτήτων, όπως ενδεικτικά, πίστες αυτοκινητιδίων, μουσικές συναυλίες, επιδείξεις και άλλες καλλιτεχνικές εκδηλώσεις, που ασκούνται από φυσικά ή νομικά πρόσωπα ως εμπορικές δραστηριότητες σε εξωτερικούς χώρους, απαιτείται αυτοτελής άδεια εγκατάστασης και λειτουργίας.
Αρμόδια αρχή για τη χορήγηση άδειας λειτουργίας υπαίθριων ψυχαγωγικών δραστηριοτήτων είναι οι Δήμοι. Ο χρόνος άσκησης υπαίθριων δραστηριοτήτων με ψυχαγωγικό αντικείμενο προσωρινού χαρακτήρα, σε ένα συγκεκριμένο χώρο, δεν μπορεί να υπερβαίνει τους 4 συνεχόμενους μήνες.
Βραχυχρόνιες αγορές: Οι βραχυχρόνιες αγορές διακρίνονται σε θρησκευτικές (ολιγοήμερες, Χριστούγεννα – Πάσχα), πανηγύρια – παζάρια, επετειακές – πολιτιστικές – εποχιακές, κυριακάτικες και αγορές ρακοσυλλεκτών. Ειδικά για τις αγορές ρακοσυλλεκτών δραστηριοποιούνται ρακοσυλλέκτες που κατέχουν άδεια η οποία έχει εκδοθεί, βάσει διατάξεων προγενέστερων νόμων, καθώς και ρακοσυλλέκτες που τους έχει χορηγηθεί βεβαίωση δραστηριοποίησης ετήσιας διάρκειας αποκλειστικά για ρακοσυλλέκτη, μέλη αναγνωρισμένων πρωτοβάθμιων ή δευτεροβάθμιων ενώσεων της κατηγορίας αυτής. Οι θέσεις αποδίδονται με κλήρωση ή/και με μοριοδότηση, σύμφωνα με κριτήρια, τα οποία καθορίζονται από τον αρμόδιο φορέα στον κανονισμό λειτουργίας της αγοράς.
Επιπλέον για τις αγορές ειδικού σκοπού και εμποροπανηγύρεις ορίζεται ότι οι περιφέρειες της χώρας, πλην των περιφερειών Αττικής και Κεντρικής Μακεδονίας αναπτύσσουν θεματικές υπαίθριες αγορές ειδικού σκοπού, για την ανάδειξη και προώθηση τοπικών και μη προϊόντων.
Πλανόδιο εμπόριο: Για την άσκηση υπαίθριας πλανόδιας εμπορικής δραστηριότητας, απαιτείται η κατοχή άδειας για πλανόδια δραστηριοποίηση παραγωγού ή επαγγελματία πωλητή. Δεν επιτρέπεται η άσκηση πλανόδιου εμπορίου σε δημοτικές κοινότητες με μόνιμο πληθυσμό άνω των 5.000 κατοίκων και οι περιφέρειες υποχρεούνται να αναρτούν στο κεντρικό τους κατάστημα, στον οικείο διαδικτυακό τόπο, και στο πληροφοριακό σύστημα Ο.Π.Σ.Π.Α. κατάλογο με τις δημοτικές κοινότητες της περιφέρειάς τους, στις οποίες επιτρέπεται η άσκηση πλανόδιου εμπορίου.
