Η Έκθεση του πραγματογνώμονα Αναστάσιου Δέδε προσφέρει μια λεπτομερή ανάλυση των γεγονότων που οδήγησαν στη δημιουργία της πυρόσφαιρας μετά τη σύγκρουση των δύο τρένων στα Τέμπη, στις 28 Φεβρουαρίου 2023. Ο κ. Δέδες, ηλεκτρολόγος – μηχανολόγος με ειδίκευση στη διερεύνηση σιδηροδρομικών ατυχημάτων, είχε διοριστεί από την οικογένεια της 19χρονης Αναστασίας Παπαγγελή, η οποία έχασε τη ζωή της στο μοιραίο συμβάν.
Στην έκθεσή του, η οποία υπεβλήθη στον εφέτη – ανακριτή τον Φεβρουάριο του 2024, ο Δέδες απορρίπτει τις θεωρίες συνομωσίας που αφορούν παράνομο εύφλεκτο υλικό, επιρρίπτοντας την ευθύνη για την πυρόσφαιρα στην ανάφλεξη των ελαίων των μετασχηματιστών της επιβατικής αμαξοστοιχίας. Σύμφωνα με την έκθεση, δύο δευτερόλεπτα πριν τη σύγκρουση παρατηρήθηκε έντονος φωτισμός πιθανότατα λόγω της τροχοπέδησης της επιβατικής αμαξοστοιχίας.
Η καταγραφή της ταχύτητας της εμπορικής αμαξοστοιχίας δείχνει ότι και αυτή τροχοπέδησε πριν τη σύγκρουση, οδηγώντας σε μια ταυτόχρονη τροχοπέδηση και των δύο αμαξοστοιχιών. Αυτή η διαδικασία δημιούργησε σπινθήρες στις σιδηροτροχιές.
Αμέσως μετά τη σύγκρουση, παρατηρήθηκε συρρίκνωση του φέροντος οργανισμού των ηλεκτραμαξών, με αποτέλεσμα τη διάρρηξη των δοχείων που περιείχαν το έλαιο ψύξης των μετασχηματιστών, το οποίο είχε σημείο ανάφλεξης άνω των 300 βαθμών Κελσίου. Η συνολική ποσότητα του ελαίου ψύξης ανέρχεται σε 7200 κιλά.
Η μεγάλη ποσότητα ελαίου διασκορπίστηκε και αναμίχθηκε με το οξυγόνο της ατμόσφαιρας, προκαλώντας δύο εστίες πυροδότησης. Η μία προήλθε από τους σπινθήρες της τροχοπέδησης και η δεύτερη από την αποκοπή του αγωγού παροχής ρεύματος, η οποία δημιούργησε μια εκρηκτική λάμψη.
Σύμφωνα με την έκθεση, το φαινόμενο Arc Flash, το οποίο χαρακτηρίζεται από την απελευθέρωση τεράστιας ποσότητας ενέργειας από ηλεκτρικό τόξο, μπορεί να οδηγήσει σε βραχυκύκλωμα και διακοπή ρεύματος, με θερμοκρασίες που φτάνουν έως και 20.000 °C.
Η δημιουργία της πυρόσφαιρας εξελίχθηκε δευτερόλεπτο προς δευτερόλεπτο και συγκεκριμένα στις 23:18:28 έγινε η μετωπική σύγκρουση, ενώ ένα δευτερόλεπτο αργότερα παρατηρήθηκε η λάμψη σχήματος «μπάλας».
