Με αφορμή την επέτειο του 1821, αξίζει να αναφερθούμε σε σημαντικές ημερομηνίες και συναντήσεις που καθόρισαν την πορεία της Επανάστασης.
Στη Βοστίτσα, το σημερινό Αίγιο, το Γενάρη του 1821, ο Παπαφλέσσας, γνωστός και ως Γεώργιος Δικαίος, εκφοβίζει τους προκρίτους, μεταξύ των οποίων και ο Παλαιών Πατρών Γερμανός, απαιτώντας να ορμήσουν κατά των Οθωμανών. Προσπαθεί να τους πείσει ότι η εξέγερση θα έχει τη στήριξη της Ρωσίας, αλλά οι προεστοί ανησυχούν για την έλλειψη πόρων και προετοιμασίας.
Στην ίδια περίοδο, στο νησί Αγία Μαύρα, σήμερα Λευκάδα, συγκεντρώνονται οπλαρχηγοί, όπως ο Καραϊσκάκης και ο Ανδρούτσος, που είναι έτοιμοι για δράση, σε αντίθεση με τους Πελοποννήσιους.
Μεταξύ 10 και 16 Μαρτίου του 1821, πραγματοποιούνται τρεις συσκέψεις, και η εξέγερση ξεκινά ξημερώματα 17 Μαρτίου με τη δολοφονία δύο φοροεισπρακτόρων στην Αγία Λαύρα. Στη συνέχεια, η 21η Μαρτίου φέρνει τη «σφαγή της ελπιστέας σωτηρίας» με τον Ασημάκη Φωτήλα.
Για να εμβαθύνουμε στα γεγονότα, μιλήσαμε με τον ιστορικό Κώστα Κωστή, ο οποίος αναλύει την Επανάσταση από πολλές οπτικές. Ο Κωστής υπογραμμίζει ότι οι συμμετοχές στην Επανάσταση δεν προήλθαν αποκλειστικά από τους ισχυρούς εμπορικούς ή θρησκευτικούς κύκλους, αλλά από περιθωριακές ελίτ που επιθυμούσαν να ανακτήσουν την εξουσία τους.
Η συζήτηση επεκτείνεται στο ζήτημα των κινήτρων πίσω από την Επανάσταση. Ο Κωστής αναφέρει ότι τα κίνητρα των επαναστατών δεν ήταν πάντα ιδιοτελή, αλλά συνδέονταν άμεσα με τις προσωπικές τους επιδιώξεις και την ανάγκη να διατηρήσουν την εξουσία τους. Παρατηρεί επίσης ότι η εθνική συνείδηση αναπτύσσεται σταδιακά κατά τη διάρκεια της Επανάστασης.
Η Επανάσταση δεν ήταν μόνο μια εξέγερση εναντίον των Οθωμανών, αλλά και ένας διαρκής αγώνας για την εξουσία. Οι προεστοί της Πελοποννήσου, όπως και άλλες τοπικές ομάδες, ανησυχούσαν για τις συνέπειες της εξέγερσης και τις πιθανές απώλειες που θα μπορούσαν να υποστούν.
Σύμφωνα με τον Κωστή, η κατάσταση ήταν περίπλοκη, με πολλές αντιπαραθέσεις και συμμαχίες που διαμορφώνονταν ανάλογα με τις περιστάσεις. Οι Ρουμελιώτες, για παράδειγμα, ήταν πιο προετοιμασμένοι από τους Πελοποννήσιους, ενώ οι τελευταίοι δίσταζαν να ξεκινήσουν την επανάσταση λόγω φόβων για αποτυχία.
Συνολικά, η Επανάσταση του 1821 ήταν ένα πολυδιάστατο γεγονός, επηρεασμένο από ποικιλία παραγόντων και κίνητρων, το οποίο συνεχίζει να μας απασχολεί και να μας προβληματίζει.
