Το βράδυ της Πέμπτης 13 Μαρτίου, λίγες ώρες πριν από τις επίσημες ανακοινώσεις του ανασχηματισμού, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ενημέρωσε τον Μάκη Βορίδη ότι σκοπεύει να του αναθέσει το κρίσιμο χαρτοφυλάκιο της μεταναστευτικής πολιτικής. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο κ. Βορίδης ζήτησε την ελευθερία κινήσεων για να εφαρμόσει τις ιδέες του. «Έχω σαφείς και ισχυρές απόψεις για το Μεταναστευτικό. Αυτές θέλω να εφαρμόσω», φέρεται να δήλωσε στον πρωθυπουργό. Ο κ. Μητσοτάκης φέρεται να αποδέχθηκε την πρόταση, εφόσον οι πρωτοβουλίες παραμένουν εντός των ευρωπαϊκών και διεθνών κανόνων.
Η επιλογή του Βορίδη εναρμονίζεται με τις νέες τάσεις στην Ευρώπη, όπου η ελληνική κυβέρνηση έχει ήδη υιοθετήσει μια «σκληρή και δίκαιη πολιτική» για το Μεταναστευτικό από το 2020. Ο νυν υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου βλέπει την πρόκληση ως ευκαιρία για νέες ιδεολογικές μάχες που μπορεί να ενισχύσουν το πολιτικό στίγμα της κυβέρνησης. «Τώρα όλοι θα υποστούμε τις συνέπειες της τοποθέτησής μου στο συγκεκριμένο υπουργείο», δήλωσε μετά την ορκωμοσία του.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το νέο δόγμα Βορίδη στη μεταναστευτική πολιτική προτείνει τρεις κεντρικές στρατηγικές: αύξηση των απελάσεων για παράνομους μετανάστες, ενίσχυση των νόμιμων διαδρόμων μετανάστευσης και θωράκιση του πλαισίου χορήγησης ασύλου από φαινόμενα καταχρήσεων. Ο στόχος είναι η εξάντληση κάθε νόμιμου περιθωρίου για πιο περιοριστικές πολιτικές μετανάστευσης.
Οι πρωτοβουλίες του κ. Βορίδη και της υφυπουργού Σέβης Βολουδάκη, υπεύθυνης για ασυνόδευτους ανηλίκους και ευάλωτους, θα παραμείνουν εντός της πολιτικής που εφαρμόζει η ελληνική κυβέρνηση από το 2020 και που υιοθετείται από τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. όπως φάνηκε και από τα συμπεράσματα της πρόσφατης Συνόδου Κορυφής.
Το σχέδιο Βορίδη για την αντιμετώπιση της παράνομης μετανάστευσης στηρίζεται στην ενίσχυση του μηχανισμού απελάσεων. Οι αρμόδιοι υπηρεσιακοί παράγοντες αναφέρουν ότι οι νόμιμοι μετανάστες ανέρχονται σε περίπου 870.000, ενώ οι παράτυποι υπολογίζονται σε πάνω από 100.000. Ήδη έχουν κοπεί 12.000 άδειες και αναζητούνται τρόποι επιστροφής στην πατρίδα τους.
Ο νέος μηχανισμός απελάσεων περιλαμβάνει δύο κεντρικές δράσεις: την αύξηση των οικειοθελών επιστροφών και την επιβολή περιοριστικών μέτρων. Μόνο τον περασμένο Φεβρουάριο, 1.833 παράτυποι μετανάστες έφτασαν στην Ελλάδα, ενώ οι αναγκαστικές απελάσεις και οι οικειοθελείς αποχωρήσεις ήταν ελάχιστες. Ο κ. Βορίδης τονίζει ότι για να προχωρήσει κάποιος σε οικειοθελή επιστροφή, πρέπει να κατανοήσει ότι δεν είναι ευπρόσδεκτος.
Το νέο περιβάλλον ενδέχεται να περιλαμβάνει περιορισμούς στις φιλομεταναστευτικές διατάξεις και κράτηση σε κλειστές δομές για όσους δεν έχουν άσυλο, ιδιαίτερα όσους έχουν παραβατική συμπεριφορά. Ο κ. Βορίδης ήδη έδειξε την κατεύθυνση αυτή με την απόσυρση ρύθμισης για παράταση αιτήσεων χορήγησης νέου τύπου άδειας διαμονής, δηλώνοντας ότι θα εξετάσει αν υπάρχει πραγματική ανάγκη για αυτή την παράταση.