Τα ανέγγιχτα κοιτάσματα σπάνιων γαιών στην Ουκρανία έχουν αναδειχθεί σε ένα από τα πιο καυτά ζητήματα παγκοσμίως, ιδιαίτερα μετά την πρόταση του Ντόναλντ Τραμπ για κατάπαυση του πυρός στη συνεχιζόμενη σύγκρουση. Ο Αμερικανός Πρόεδρος έστειλε τον υπουργό οικονομικών του στο Κίεβο με μια πρόταση που εκλήφθηκε ως ομηρία, οδηγώντας σε μια κατηγορηματική άρνηση από τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Από τότε, ο Τραμπ έχει επιδοθεί σε προσωπικές επιθέσεις κατά του Ουκρανού προεδρικού, καταφεύγοντας σε δηλώσεις που κυμαίνονται από την αναφορά σε χαμηλό ποσοστό αποδοχής του Ζελένσκι μέχρι να τον αποκαλέσει δικτάτορα.
Η Ουκρανία δεν έχει απαντήσει άμεσα στις επιθέσεις του Τραμπ, καθώς η Γαλλία και ο Εμανουέλ Μακρόν έχουν αναλάβει το ρόλο της διαμεσολάβησης. Η συνάντηση Τραμπ – Μακρόν φαίνεται να έχει θέσει στο τραπέζι μια νέα πρόταση από την Ουκρανία, με στήριξη από την Ευρώπη. Ο Ζελένσκι θα επισκεφθεί τις ΗΠΑ, με το Οβάλ Γραφείο να αναφέρει πιθανές συμφωνίες για τις σπάνιες γαίες. Ο Τραμπ εκφράζει αισιοδοξία για το ενδεχόμενο ενός «deal», το οποίο θα μπορούσε να αλλάξει τη δυναμική στη σύγκρουση με την Κίνα.
Ωστόσο, παραμένει ασαφές εάν υπάρχει κάποια συμφωνία. Το Κίεβο συζητά για ένα προσχέδιο που θα περιλαμβάνει σαφείς όρους και διατάξεις, τόσο από την Ουκρανία όσο και από τις ΗΠΑ. Παρόλο που ο Τραμπ προβάλλει τη διασφάλιση των αμερικανικών χρημάτων, η Ουκρανία απαιτεί σημαντικές δεσμεύσεις ασφαλείας. Οι ΗΠΑ διατείνονται ότι το ζήτημα αφορά την Ευρώπη, και ο Μακρόν έχει τονίσει την ανάγκη για μεγαλύτερη δέσμευση από τις ΗΠΑ, ειδικά απέναντι στη Ρωσία, που έχει ιστορικό αθέτησης συμφωνιών.
Από την άλλη, η Ουκρανία επιθυμεί να δεσμευτεί, αλλά όχι με τους όρους που προτάθηκαν από τον Τραμπ. Είναι προφανές ότι και η Ευρώπη και οι Βρετανοί έχουν εστιάσει σε ανθρώπους που γνωρίζουν τις εξελίξεις. Η Ουκρανία αναζητά μια συμφωνία που να είναι ικανοποιητική, αλλά δεν έχει συμφωνήσει σε καμία πρόταση που να έχει δει μέχρι τώρα.
Τι ακριβώς ενδιαφέρει τις ΗΠΑ; Οι κοιτάσματα λιθίου στην Ουκρανία είναι από τα πιο ελκυστικά, λόγω της σπανιότητάς τους και της μεγάλης ζήτησης για χρήση στις μπαταρίες. Αν και δεν είναι από τα μεγαλύτερα στον κόσμο, το κοίτασμα αυτό αποτελεί σημαντικό διαπραγματευτικό χαρτί για την Ουκρανία, καθώς ελέγχεται πλήρως από τον Ζελένσκι. Οι ΗΠΑ δείχνουν επίσης ενδιαφέρον για κοιτάσματα τιτανίου και ζιρκονίου, που υπάρχουν σε σημαντικές ποσότητες στη χώρα.
Η γεωπολιτική διάσταση των σπάνιων γαιών καθιστά το ζήτημα σημαντικό για τις διεθνείς σχέσεις. Ο Ντόναλντ Τραμπ γνωρίζει την κόκκινη γραμμή της Ουκρανίας και, παρά τις απαιτήσεις του, πρέπει να είναι προσεκτικός στις διαπραγματεύσεις, εφόσον οι Ουκρανοί είναι σε θέση να ελέγξουν τη διαδικασία.
