Η διαδικασία μεταβίβασης ακινήτων είναι περίπλοκη και διέπεται από αυστηρούς φορολογικούς κανόνες, αλλά και από σημαντικές απαλλαγές για ορισμένες κατηγορίες φορολογουμένων. Στο πλαίσιο της καλύτερης εξυπηρέτησης των πολιτών και των επαγγελματιών, η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) έχει προχωρήσει στην κωδικοποίηση της νομοθεσίας που αφορά τη μεταβίβαση ακινήτων, προσφέροντας ένα χρήσιμο εργαλείο για την καθοδήγηση όλων των ενδιαφερομένων.
Η κωδικοποίηση αυτή περιλαμβάνει όλες τις τροποποιήσεις που έχουν γίνει στο νομικό πλαίσιο από την αρχική δημοσίευση του α.ν. 1521/1950 έως και τον ν. 5142/2024. Αυτή η πρωτοβουλία αποτελεί μέρος του Στρατηγικού Σχεδίου της ΑΑΔΕ για το 2024, με στόχο τη διευκόλυνση της εφαρμογής των φορολογικών διαδικασιών από φυσικά και νομικά πρόσωπα, καθώς και επαγγελματίες όπως συμβολαιογράφοι και δικηγόροι.
Ο κύριος φόρος που επιβάλλεται στη μεταβίβαση ακινήτων είναι ο Φόρος Μεταβίβασης Ακινήτων (ΦΜΑ), ο οποίος υπολογίζεται επί της φορολογητέας αξίας του ακινήτου. Αυτή μπορεί να είναι είτε αντικειμενική είτε αγοραία, ανάλογα με την περίπτωση. Η φορολογητέα αξία ορίζεται ως η αξία του ακινήτου τη στιγμή της μεταβίβασης.
Στις περιπτώσεις που αφορούν ιδανικά μερίδια οικοπέδων, ισχύει το τεκμήριο της μεταβίβασης αποπερατωμένου διαμερίσματος εφόσον υπάρχει σχέδιο πολυκατοικίας. Στην περίπτωση αντιπαροχής, ο φόρος υπολογίζεται μόνο επί της αξίας του οικοπέδου που παραχωρείται στον εργολάβο.
Για παράδειγμα, αν ένα ζευγάρι αγοράσει την πρώτη του κατοικία αξίας 150.000 ευρώ και πληροί τα κριτήρια, θα απαλλαγεί από τον ΦΜΑ για το ποσό αυτό. Αντίστοιχα, σε περίπτωση αντιπαροχής οικοπέδου, ο φόρος υπολογίζεται μόνο στην αξία του μεριδίου του οικοπέδου που παραχωρείται.
Επιπλέον, οι κύριες περιπτώσεις απαλλαγής από τον ΦΜΑ περιλαμβάνουν την αγορά πρώτης κατοικίας, όπου οι απαλλαγές ισχύουν υπό την προϋπόθεση ότι η αξία της δεν υπερβαίνει τα όρια που έχουν οριστεί. Για έναν άγαμο, το όριο είναι 200.000 ευρώ, ενώ για έγγαμο φτάνει τα 250.000 ευρώ, με προσαύξηση 25.000 ευρώ για κάθε προστατευόμενο τέκνο.
Συνολικά, η κωδικοποίηση της νομοθεσίας για τη μεταβίβαση ακινήτων από την ΑΑΔΕ αναμένεται να διευκολύνει τη διαδικασία, προσφέροντας σαφή και κατανοητά εργαλεία στους πολίτες και τους επαγγελματίες που εμπλέκονται στη διαδικασία αυτή.
