Ο Κώστας Σημίτης υπήρξε μια ιδιαίτερη προσωπικότητα στην πολιτική σκηνή της Ελλάδας, καθώς τρεις φορές παραιτήθηκε από αξιώματα σε κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και του κομματικού μηχανισμού, αλλά και τις τρεις φορές επέστρεψε. Η πρώτη του παραίτηση σημειώθηκε το 1979, δύο χρόνια πριν η παράταξη αναλάβει την εξουσία, με αφορμή ένα φυλλάδιο κατά της ΕΟΚ, που τον οδήγησε να διαχωρίσει τη θέση του από την κομματική γραμμή.
Στη συνέχεια, αποχώρησε από τη θέση του υπουργού Εθνικής Οικονομίας το 1987 και ξανά το 1995 από ένα «παραγωγικό» υπουργείο, εκφράζοντας δημόσια τη διαφωνία του με τον Ανδρέα Παπανδρέου. Αυτή η επαναλαμβανόμενη αποστασιοποίηση τον καθιστά τον μοναδικό από τους κορυφαίους συνεργάτες του Παπανδρέου που απομακρύνθηκε με τόσο ξεκάθαρο τρόπο, αλλά και με αξιοσημείωτη ηρεμία.
Η επαναφορά του στην κομματική ζωή και η αποφυγή του δρόμου των διαφωνούντων, δείχνει ότι ο Σημίτης δεν επιδίωξε ποτέ τη δημιουργία ενός νέου κόμματος. Αντίθετα, διατήρησε μια πολιτισμένη και ανώδυνη στάση, αποφεύγοντας τις ρητορικές ακρότητες και τον πολιτικό μελοδραματισμό.
Η στρατηγική του Σημίτη βασιζόταν σε μεθοδικότητα, υπομονή και επιμονή, στοιχεία που τον χαρακτήριζαν ως φιλόδοξο και πολιτικά έξυπνο άνθρωπο. Η προσέγγισή του στην πολιτική ανταγωνιζόταν τη «μέθοδο Παπανδρέου», γνωρίζοντας ότι δεν θα μπορούσε να μαγέψει το κοινό με τον ίδιο τρόπο. Αντίθετα, εστίαζε στη στρατηγική του μαραθωνοδρόμου, με σαφείς στόχους και ένα σχέδιο για την επίτευξή τους.